Litwa – Góra Krzyży
Kryžiu kalnas, to nieduże wzgórze, nieraz nazywane również Górą Zamkową lub Świętą Górą. Znajduje się ono około 10 km na północ od Szawli.
Znajdują się tutaj tysiące krzyży, a góra jest miejscem kultu i symbolem wiernego trwania Litwinów i Żmudzinów przy wierze katolickiej. Jest też symbolem litewskich dążeń niepodległościowych. Pierwsze krzyże stawiano tutaj najprawdopodobniej już w XIV–XV w. Po przyjęciu chrztu przez Żmudzinów (1413 r.) na górze zbudowano kaplicę, a wokół niej wzniesiono pierwsze symbole męki Chrystusa. Powszechnie przynoszono krzyże i pozostawiano je na górze po powstaniu listopadowym i później po powstaniu styczniowym. Krzyże były hołdem oddanym tym, którzy zginęli w walce o niepodległość, zesłanym na Syberię i tym, którzy byli prześladowani przez carat.
Kiedy Litwini odzyskali niepodległość przynosili krzyże z innych powodów, o których czytamy na dedykacjach: po ślubie, urodzinach dzieci czy odejściu kogoś z bliskich. Nie zaprzestano przynoszenia krucyfiksów w trakcie II wojny światowej i w czasach komunizmu. Władze Związku Radzieckiego niejednokrotnie próbowały zniszczyć święte miejsce, posuwając się do różnych „podstępów”. 4 IV 1961 r. „niezidentyfikowani sprawcy” powyrywali z ziemi, połamali lub spalili około 5000 krzyży, zasypując przy okazji bijące na górze źródełko. Kolejny raz, tym razem z oficjalnego polecenia w 1973 r. buldożery i spychacze zniszczyły kilkaset krzyży.
Jednym z najważniejszych wydarzeń w dziejach Góry Krzyży był „Marsz Niepodległości i Nadziei”, zorganizowany w dniach 3-14 VI 1990 r. W rocznicę wywiezienia na Syberię tysięcy rodzin litewskich kilkadziesiąt tysięcy pątników z całej Litwy ustawiło na górze tysiące krzyży, aby w ten sposób upamiętnić stalinowskie ofiary i uczcić odzyskanie niepodległości. 2 IX 1993 r. Jan Paweł II odprawił na górze uroczyste nabożeństwo. Papież przybył w to miejsce w trakcie swojej pielgrzymki na Litwę. Papieską wizytę upamiętniono postawieniem wyniosłego krzyża na środku polanki, znajduje się na nim napis – po litewsku i po angielsku. Szacuje się, że na górze jest ustawionych około 50 000 czy nawet 60 000 krzyży, w tym ponad 15 000 krzyży dużych i ponad 40 000 mniejszych lub całkiem małych.
W pobliżu Góry Krzyży pobudowano klasztor franciszkanów.