Śpiewanie kolęd jest dziś niestety tradycją zanikającą. Częściej kolęd i pastorałek słuchamy z płyt CD i w telewizji przy okazji różnych koncertów bożonarodzeniowych, niż śpiewamy samodzielnie jak to było w zwyczaju. A szkoda…
Dlatego tak bardzo cieszy, że po raz piąty działający przy Akademii Trzeciego Wieku w Olsztynie chór „De Novo” zorganizował Warmińsko-Mazurski Festiwal Chórów i Zespołów Wokalnych „Hej kolęda”. Jubileuszowy festiwal odbył się 8 grudnia 2018 roku w Centrum Konferencyjno-Szkoleniowym UWM w Olsztynie.
W koncercie, którego patronami honorowymi byli Marszałek województwa warmińsko-mazurskiego i Prezydent Olsztyna, kolędy i pastorałki zaprezentowały trzy zespoły wokalne z Mrągowa, Nidzicy i Ornety oraz osiem chórów reprezentujących uniwersytety trzeciego wieku z Barczewa, Wydmin, Olsztyna, Ostródy, Szczytna, Działdowa i Bartoszyc. Poza konkursem wystąpili też gospodarze festiwalu – chór „De Novo”. W chórze tym śpiewają nasze koleżanki z Koła : Rysia Kłębukowska, Maria Duch, Zofia Karzel i Renata Janicka. Gratulujemy świetnie zorganizowanej imprezy i oczywiście trochę zazdrościmy talentu wokalnego.
W sobotę 15 grudnia członkowie Koła Miłośników Lasu i Militariów LOK przy ATW w Olsztynie spotykają się na wspólnym kolędowaniu…. w lesie, przy okazji ubierania choinki – prezentu dla ptaszków, sarenek i innych zwierzątek leśnych, których ucieszą ozdoby z jabłek, marchewek, kapusty, słoninek…. Mamy nadzieję, że w tym dniu koleżanki z chóru fachowo poprowadzą kolędowanie. Zapraszamy członków i sympatyków Koła. Spotkanie o godzinie 10.00, na przystanku autobusów w Starym Dworze.
A skąd się wzięła tradycja kolędowania?
Najstarsze kolędy polskie pochodzą z XV stulecia. Zostały one przetłumaczone na język polski z kancjonałów łacińskich i czeskich. Wśród tych pierwszych kolęd znalazły się: „Zdraw bądź Królu Niebieski” oraz chorał „Anioł pasterzom mówił”. Pierwsza z tych kolęd została prawdopodobnie przetłumaczona z języka czeskiego, druga jest przekładem z łaciny. Od XVII wieku w Polsce zaczęto układać własne kolędy.Do XVIII wieku powstała większość tych najpiękniejszych i najpopularniejszych kolęd polskich, które śpiewa się podczas świąt do dzisiaj. Stare kolędy wyróżniały się dużą wartością muzyczną i literacką. Na przykład kolęda „W żłobie leży” została napisana przez Piotra Skargę, a muzyka kolędy nawiązywała do poloneza koronacyjnego króla Władysława IV. Swoje własne kolędy ułożyli także Wespazjan Kochanowski i Hieronim Morsztyn. W XVIII wieku narodziły się takie kolędy jak „Jezus malusieńki”, „Gdy śliczna Panna syna kołysała”, „Tryumfy Króla Niebieskiego”, „Gdy się Chrystus rodzi”, „Ach ubogi żłobie”, „Mędrcy świata”, „Niechaj wesoło grają, niechaj słodko śpiewają”. W 1792 roku Franciszek Karpiński napisał jedną z najbardziej uroczystych kolęd polskich, „Bóg się rodzi”, prawdziwy symbol polskiej tradycji Świąt Bożego Narodzenia.
Również w późniejszym okresie twórczość kolędnicza miała się całkiem dobrze. W XIX wieku napisano popularną kolędę „Mizerna cicha, stajenka licha” – jej autorem był Teofil Lenartowicz. Większość kolęd powstawała dzięki poetom i pisarzom, ale duży wkład miały także osoby duchowne i zakonnicy. Pisaniem melodii do kolęd zajmowali się najwybitniejsi kompozytorzy swoich czasów. Zazwyczaj muzyczną inspiracją dla kolęd były polonezy, marsze, popularne kołysanki i znane melodie ludowe. Artyści w swoich dziełach także inspirowali się znanymi kolędami – przykładem jest scherzo h-moll Fryderyka Chopina, skomponowane na podstawie kolędy „Lulajże Jezuniu”. Począwszy od XVII wieku w kolędach bożonarodzeniowych pojawiały się motywy ludowe. Obok opowieści biblijnych w pieśniach poświęcano wiele uwagi pasterzom wędrującym do żłóbka, w którym leżało Dzieciątko Jezus. Zazwyczaj kolędy te były wesołe i z żywą muzyką, a w tekstach pojawiała się ludowa gwara – tego typu kolędy nazwano pastorałkami. Pastorałki nie były tak jak kolędy śpiewane podczas nabożeństw, ale zawsze śpiewano je w trakcie zabaw i spotkań rodzinnych albo w gronie sąsiadów.