Butryny to jedna z ostatnich wsi na południowym krańcu Warmii; dalej jest Nowa Kaletka, która leży tuż przy granicy z południową częścią Mazur. Jezioro Gim, nad którym leży Nowa Kaletka, położone jest już po stronie mazurskiej.
Butryny powstały w 1412 roku, zatem w roku 2012 obchodziły okrągły jubileusz 600-lecia. Pierwszy kościół wymieniany jest w dokumentach już w XIV w. Był konstrukcji drewnianej, spłonął w 1682 r. W 1689 roku rozpoczęto budowę murowanej świątyni, wówczas w stylu barokowym. Konsekracji nowego kościoła dokonano w 1724 r. Ta świątynia także spłonęła w czasie pożaru w 1886 r. Odbudowana została w latach 1887–1888 w stylu neogotyckim, z wykorzystaniem starych murów. 
Obecny kształt kościoła uzyskano dopiero w 1934 r., kiedy to ukończono budowę kościelnej wieży. Kościół w Butrynach, jak wiele kościołów w czasach panowania Prus Wschodnich, był miejscem pracy znanych ludzi związanych z Warmią. W 1883 r. swoje pierwsze kapłańskie kroki stawiał tutaj ks. Walenty Barczewski (1856–1928), wybitny Warmiak, działacz narodowy i żarliwy obrońca praw polskich katolików w Prusach Wschodnich. Długoletnim proboszczem tej parafii (1904 – 1933) był ks. Wacław Osiński (1868–1945), redaktor czasopisma „Warmiak”, wiceprezes polskiej Rady Ludowej na Warmii i działacz polonijny w Rzeszy Niemieckiej.
Obok kościoła znajduje się warmińska murowana kapliczka klasycystyczna z drugiej połowy XVIII wieku. Nieco dalej jest druga kapliczka z XIX w., neoklasycystyczna.
Kościół jest budowlą salową na rzucie prostokąta z szerokim, płaskim ryzalitem w elewacji wschodniej. Ołtarz główny ma styl barokowy i pochodzi z 1681 r. W bocznym ołtarzu znajduje się obraz z XVII w. przedstawiający św. Antoniego z Dzieciątkiem w srebrnych sukienkach. W kościele w Butrynach witano każdego nowego biskupa Warmii podczas uroczystego wjazdu do diecezji. Nowo mianowani biskupi przyjeżdżali starym traktem warszawskim, biegnącym przez pobliskie Bałdy. Na polach pod Bałdami powstała Aleja Biskupów z tablicami informacyjnymi, poświęconymi wszystkim 51 dotychczasowym biskupom warmińskim. Zbudowano tam też symboliczne Wrota Warmii. Od 2008 roku corocznie w pierwszą sobotę lipca odbywa się tam uroczystość pn. Kiermas Warmiński, podczas której można m.in. obejrzeć rekonstrukcję historycznego wjazdu biskupa na Warmię.